thang4cpre13
07-18-2015, 08:38 AM
Làm thế nào để tâm chúng ta được yên?
1. Tuyệt đối, không bao giờ có tư tưởng hại người. Đó là tư tuởng mà Phật giáo gọi là bất hại hay ahimsa. Đã có tư tưởng hại người, thì sẽ có lời nói và hành vi hại người. Đã có hành vi hại người, thì ngưòi sẽ hại lại mình. Nội cái tâm sợ người ta hại mình thì cái tâm đó không yên rồi.
2. Không những loại bỏ tư tưởng hại người khỏi tâm thức chúng ta, mà cần loại bỏ quơ mọi tư tưỏng tiêu cực khác, như ganh tỵ, giả dối, tham lam, giận ghét v.v... sờ soạng những tư tuởng đó, được gọi là bị động vì chúng làm rối loạn thân tâm chúng ta, đầu đơn thân tâm chúng ta. Những người như thế làm sao có cái tâm yên được.
3. Thay vào những tư tưởng thụ động nói trên, chúng ta sẽ thẳng thớm, liên tiếp bồi bổ, phát triển những tư tưởng hăng hái trong đó, đứng hàng đầu là tình thương yêu, tôn trọng mọi người, mọi vật. Tình thương yêu đó, gọi chung là lòng từ và lòng bi, thường được định tức là hai cái tâm muốn đem niềm vui đến cho mọi người (từ) và thông cảm với, san sẻ nỗi thống khố của mọi người (bi). ngoại giả, còn có cái tâm tùy hỷ, xoành xoạch sẵn sàng san sớt niềm vui với mọi người. Người ta gặp chuyện vui, mình cũng nên vui theo. Tâm đã vui thì cũng được yên, do đó mà có từ ghép an lạc trong kinh điển nhà Phật.
Sống theo 10 thiện, nghĩa là miêu tả trong cuộc sống hàng ngày ba tư tưởng hăng hái trên là lòng từ, lòng bi, lòng tùy hỷ. Nội dung 10 thiện là gì, tôi tin rằng vơ Phật tử chúng ta đều rõ. Do đó, ở đây, trong phạm vi một bài báo ngắn, tôi sẽ không đi sâu phân tách.
Chỉ cần nhắc lại ba điều thiện về thân: 1. Không giết mà trọng mạng sống là thiêng. 2. Không trộm cắp mà thường thí, kể cả thí tài vật và bố thí pháp, tức là giảng giải Phật pháp, giải thích những điều hay lẽ phải... 3. Không thông dâm mà sống tinh khiết.
Bốn điều thiện về lời nói là: 1. Nói lời thật, không nói láo. 2. Nói lời kết đoàn, không nói lời chia rẽ. 3. Nói lời dịu hiền, không nói lời ác độc. 4. Nói lời có ích, không nói lời bất nghĩa.
Ba điều thiện về tâm, về ý nghĩ là: 1. Không tham. 2. Không giận dữ. 3. Không đắm đuối.
Đạo Phật phân biệt rạch ròi về thiện và ác, không hề lầm lẫn. Làm điều thiện, nói và nghĩ điều thiện thì tâm được yên, làm điều ác, nói và nghĩ điều ác thì tâm sẽ không yên.
4. Trong kinh Pháp Cú, phẩm “Tâm” có hai bài kệ mà hàng Phật tử chúng ta nên học trêu chòng:
Cũng là tâm của mình cả, nhưng khi nó nghĩ bậy, nghĩ trái với mười điều thiện kể trên, thì cái tâm ấy hại bản thân ta còn hơn quân thù hại chúng ta nữa. Tôi dám chắc đây không phải do Phật suy luận mà nói, mà với con mắt Phật (Phật nhãn), Phật thấy rõ mồn một như vậy cho nên Phật đã dạy chúng ta. Đó là do những tư tưởng bị động, xấu ác chẳng những làm tâm chúng ta không yên, mà còn làm cho thân chúng ta cũng không yên. áp huyết tăng bất thường, tuyến nội tiết thải ra nhiều độc tố, đầu độc chúng ta mà tạo ra nhiều bệnh hoạn, kể cả những bệnh nan y. Những người nào, biết sống tỉnh giác và thẳng thớm quan sát và cảm nhận những biến đổi của thân tâm mình, sẽ không cần đến các bác sĩ tâm thần, cũng không cần đển sự tham vấn của các nhà thần kinh học; mà vẫn biết rõ ảnh hưởng của những xúc cảm bị động hay hăng hái đến tình trạng của thân thể. Một đêm lo âu không ngủ, có thể làm cho đầu bạc nhanh, một cơn nổi xung làm cho cả sắc mặt con người đổi khác, xấu đi trông thấy... và nếu sự giận dữ đó lắng xuống thành hận thù thì tác hại đối với thân sẽ kéo dài và trầm trọng hơn. ngược lại, niềm vui tinh khiết, tình thương rộng mở, niềm nao nức của sự sáng tạo v.v... những xúc cảm tích cực như vậy giúp cho nội tâm phẳng lặng, khiến các tuyến nội tiết bài xuất vào máu nhiều loại chất bổ, giúp cho con người hưng phấn và chừng như trẻ lại.
5. Biện pháp thứ năm là tìm tới những người bạn lành, bạn tốt. Có những người sống chân thật, sống có đức, có tình, chúng ta thoạt gặp đã cảm thấy trong tâm an lạc. Nhưng cũng có người, chúng ta vừa gặp đã cảm thấy không yên. Đấy là điều tôi cảm nghiệm trong cuộc sống, tuy khó giảng giải nhưng rất thực.
6. Nhưng gặp bạn xấu, ghét mình và tìm cách hại mình thì ứng phó thế nào? Làm sao tâm chúng ta yên được? Vâng, trong đời mình, tôi cũng từng gặp những người như vậy. Tôi nghĩ là tự mình nên có nhận thức điềm nhiên về cuộc đời, vì cuộc đời nguyên là như vậy, làm sao mà chỉ gặp toàn là người tốt, người mà mình có cảm tình và tự họ cũng có thiện cảm đối với mình. Khi giảng về chân lý sự khổ, Phật đã phân tích cái khổ phải gặp gỡ những người mình ghét và ghét mình (Oán tắng hội khổ). Tôi cho rằng đây là thời cơ để chúng ta tự đoàn luyện đức tính nín nhịn bao dung và miễn thứ. Con người mình ghét và ghét mình trở thành ông thầy dạy mình các đức tính quí giá đó!
Một khi ta có những tình cảm và xúc cảm hăng hái thì có thể khiến cho các tuyến nội tiết trong thân thể tiết ra các chất bổ, giúp cho tâm mình hưng phấn, thân mình trẻ và khỏe ra v.v... Nếu nhận thức như vậy, thì người ghét và muốn làm hại mình lại trở nên người bạn tốt, thậm chí là người thầy quý giá, dạy cho mình những đức hạnh kể trên.
7. chung cục, chúng ta phải tâm niệm lời Phật dạy. Nếu tâm chúng ta nhỏ hẹp và tự đắc, như cốc nước cỏn con, thì dù chỉ một ít muối bỏ vào nhưng cốc nước đó sẽ mặn và chẳng thể uống được. Nhưng nếu tâm ta rộng lớn như sông Hằng dù một nắm muối bỏ vào sông Hằng nhưng nước sông Hằng có mặn đâu. mặc dầu gặp phải bất cứ chuyện gì không may thì chúng ta cũng bình chân như vại, sẽ tìm cách khắc phục.
Đó chính là biện pháp khôn xiết thiên nhiên và hợp với loài người. Đó là mở rộng tình thương, lòng trọng đối với mọi người, mọi vật, luôn nghĩ tới hạnh phúc của người khác dù thân hay sơ, nhưng trước tiên là đối với những người nhà trong gia đình, như bố mẹ, vợ chồng, con cháu, anh chị em rồi sau đó nghĩ tới họ hàng, bè bạn, người láng giềng, người cùng phố.
Con người có được một lòng xót thương rộng mở như thế, sẽ như một cây đại thụ có bộ rễ mạnh mẽ, có thể hút các chất ngọt trong đất. Một cây như thế, sẽ phát triển xanh tươi, cho ra bao lăm quả ngọt, ai ăn cũng thích. (Xem Tăng Chi I).
8. Một biện pháp nữa làm cho chứng ta yên tâm là niệm hơi thở ra, vào. Kinh Pháp Cú (phẩm Tâm) từng ví tâm người tung hoành, như con cá vứt khỏi nước vậy. Cái tâm tung hoành như con cá, vứt ra khỏi nước, làm sao yên được. Có một biện pháp thần kì mà Phật từng dạy là niệm hơi thở ra, vào. Theo kinh nghiệm bản thân, tôi thường niệm 1, 2, 3, 4, 5 thở vào. Rồi 6, 7, 8, 9, 10, thở ra. Trong ngày, tôi cứ theo dõi hơi thở như vậy không biết bao lăm lần. Làm việc mệt, đi hỗ tương trong phòng, tôi cũng theo dõi hơi thở theo bước đi của mình. Không đi, chỉ ngồi trên ghể bành để nghỉ ngơi, ngay cả trước khi ngủ hoặc bắt đầu ngồi thiền, hay là sau khi ngủ dậy, tôi cũng làm như vậy bền chí, không xao lãng. Quốc sư Viên Chứng đã nói với vua Trần Thái Tông, khi vua rời bỏ kinh thành, lên núi Yên Tử để tìm Phật: “Phật không có trong núi. Phật chỉ tồn tại trong tâm. Tâm lặng mà biết thì đó là ông Phật thật
Tôi tự mình cảm nhận nhờ tu niệm hơi thở ra vào, phối hợp với nếp sống nghĩ đến điều thiện, nói lời thiện, làm việc thiện... thì tâm dần dần trở thành bình lặng. Tôi đã thực hiện khá lâu và quen đến mức, hễ bắt đầu ngồi thiền, là có cảm nhận cả thân, tâm tuồng như đều an tịnh.
9. Biện pháp rút cục đừng nói suông mà phải thực hiện, không nói lý thuyết. Nếu lý thuyết thì ai cũng nói được, miễn sao có đôi chút lợi khẩu. Nhưng điều quan trọng nhất là thực hành, thực hành và thực hiện. liền tù tù tỉnh giác theo dõi thân, tâm mình. Thân tâm mình là cuốn sách, luôn trải rộng trước mắt, sao ta không đọc. Đó cũng là ông thầy tốt nhất, cuốn sách hay nhất. Mọi biện pháp làm cho tâm yên đều có sẵn ở trong đó.
Thắng Nhàn chuyên hoành phi câu đối (http://dothotuongphatsd.com/san-pham2/hoanh-phi-cau-doi) đồ cửa võng thờ (http://dothotuongphatsd.com/san-pham/cua-vong-chieu-chau/cua-vong-chieu-chau.html) gỗ đồ gỗ thờ cúng (http://dothotuongphatsd.com/san-pham2/cua-vong-va-chieu-chau) đẹp
1. Tuyệt đối, không bao giờ có tư tưởng hại người. Đó là tư tuởng mà Phật giáo gọi là bất hại hay ahimsa. Đã có tư tưởng hại người, thì sẽ có lời nói và hành vi hại người. Đã có hành vi hại người, thì ngưòi sẽ hại lại mình. Nội cái tâm sợ người ta hại mình thì cái tâm đó không yên rồi.
2. Không những loại bỏ tư tưởng hại người khỏi tâm thức chúng ta, mà cần loại bỏ quơ mọi tư tưỏng tiêu cực khác, như ganh tỵ, giả dối, tham lam, giận ghét v.v... sờ soạng những tư tuởng đó, được gọi là bị động vì chúng làm rối loạn thân tâm chúng ta, đầu đơn thân tâm chúng ta. Những người như thế làm sao có cái tâm yên được.
3. Thay vào những tư tưởng thụ động nói trên, chúng ta sẽ thẳng thớm, liên tiếp bồi bổ, phát triển những tư tưởng hăng hái trong đó, đứng hàng đầu là tình thương yêu, tôn trọng mọi người, mọi vật. Tình thương yêu đó, gọi chung là lòng từ và lòng bi, thường được định tức là hai cái tâm muốn đem niềm vui đến cho mọi người (từ) và thông cảm với, san sẻ nỗi thống khố của mọi người (bi). ngoại giả, còn có cái tâm tùy hỷ, xoành xoạch sẵn sàng san sớt niềm vui với mọi người. Người ta gặp chuyện vui, mình cũng nên vui theo. Tâm đã vui thì cũng được yên, do đó mà có từ ghép an lạc trong kinh điển nhà Phật.
Sống theo 10 thiện, nghĩa là miêu tả trong cuộc sống hàng ngày ba tư tưởng hăng hái trên là lòng từ, lòng bi, lòng tùy hỷ. Nội dung 10 thiện là gì, tôi tin rằng vơ Phật tử chúng ta đều rõ. Do đó, ở đây, trong phạm vi một bài báo ngắn, tôi sẽ không đi sâu phân tách.
Chỉ cần nhắc lại ba điều thiện về thân: 1. Không giết mà trọng mạng sống là thiêng. 2. Không trộm cắp mà thường thí, kể cả thí tài vật và bố thí pháp, tức là giảng giải Phật pháp, giải thích những điều hay lẽ phải... 3. Không thông dâm mà sống tinh khiết.
Bốn điều thiện về lời nói là: 1. Nói lời thật, không nói láo. 2. Nói lời kết đoàn, không nói lời chia rẽ. 3. Nói lời dịu hiền, không nói lời ác độc. 4. Nói lời có ích, không nói lời bất nghĩa.
Ba điều thiện về tâm, về ý nghĩ là: 1. Không tham. 2. Không giận dữ. 3. Không đắm đuối.
Đạo Phật phân biệt rạch ròi về thiện và ác, không hề lầm lẫn. Làm điều thiện, nói và nghĩ điều thiện thì tâm được yên, làm điều ác, nói và nghĩ điều ác thì tâm sẽ không yên.
4. Trong kinh Pháp Cú, phẩm “Tâm” có hai bài kệ mà hàng Phật tử chúng ta nên học trêu chòng:
Cũng là tâm của mình cả, nhưng khi nó nghĩ bậy, nghĩ trái với mười điều thiện kể trên, thì cái tâm ấy hại bản thân ta còn hơn quân thù hại chúng ta nữa. Tôi dám chắc đây không phải do Phật suy luận mà nói, mà với con mắt Phật (Phật nhãn), Phật thấy rõ mồn một như vậy cho nên Phật đã dạy chúng ta. Đó là do những tư tưởng bị động, xấu ác chẳng những làm tâm chúng ta không yên, mà còn làm cho thân chúng ta cũng không yên. áp huyết tăng bất thường, tuyến nội tiết thải ra nhiều độc tố, đầu độc chúng ta mà tạo ra nhiều bệnh hoạn, kể cả những bệnh nan y. Những người nào, biết sống tỉnh giác và thẳng thớm quan sát và cảm nhận những biến đổi của thân tâm mình, sẽ không cần đến các bác sĩ tâm thần, cũng không cần đển sự tham vấn của các nhà thần kinh học; mà vẫn biết rõ ảnh hưởng của những xúc cảm bị động hay hăng hái đến tình trạng của thân thể. Một đêm lo âu không ngủ, có thể làm cho đầu bạc nhanh, một cơn nổi xung làm cho cả sắc mặt con người đổi khác, xấu đi trông thấy... và nếu sự giận dữ đó lắng xuống thành hận thù thì tác hại đối với thân sẽ kéo dài và trầm trọng hơn. ngược lại, niềm vui tinh khiết, tình thương rộng mở, niềm nao nức của sự sáng tạo v.v... những xúc cảm tích cực như vậy giúp cho nội tâm phẳng lặng, khiến các tuyến nội tiết bài xuất vào máu nhiều loại chất bổ, giúp cho con người hưng phấn và chừng như trẻ lại.
5. Biện pháp thứ năm là tìm tới những người bạn lành, bạn tốt. Có những người sống chân thật, sống có đức, có tình, chúng ta thoạt gặp đã cảm thấy trong tâm an lạc. Nhưng cũng có người, chúng ta vừa gặp đã cảm thấy không yên. Đấy là điều tôi cảm nghiệm trong cuộc sống, tuy khó giảng giải nhưng rất thực.
6. Nhưng gặp bạn xấu, ghét mình và tìm cách hại mình thì ứng phó thế nào? Làm sao tâm chúng ta yên được? Vâng, trong đời mình, tôi cũng từng gặp những người như vậy. Tôi nghĩ là tự mình nên có nhận thức điềm nhiên về cuộc đời, vì cuộc đời nguyên là như vậy, làm sao mà chỉ gặp toàn là người tốt, người mà mình có cảm tình và tự họ cũng có thiện cảm đối với mình. Khi giảng về chân lý sự khổ, Phật đã phân tích cái khổ phải gặp gỡ những người mình ghét và ghét mình (Oán tắng hội khổ). Tôi cho rằng đây là thời cơ để chúng ta tự đoàn luyện đức tính nín nhịn bao dung và miễn thứ. Con người mình ghét và ghét mình trở thành ông thầy dạy mình các đức tính quí giá đó!
Một khi ta có những tình cảm và xúc cảm hăng hái thì có thể khiến cho các tuyến nội tiết trong thân thể tiết ra các chất bổ, giúp cho tâm mình hưng phấn, thân mình trẻ và khỏe ra v.v... Nếu nhận thức như vậy, thì người ghét và muốn làm hại mình lại trở nên người bạn tốt, thậm chí là người thầy quý giá, dạy cho mình những đức hạnh kể trên.
7. chung cục, chúng ta phải tâm niệm lời Phật dạy. Nếu tâm chúng ta nhỏ hẹp và tự đắc, như cốc nước cỏn con, thì dù chỉ một ít muối bỏ vào nhưng cốc nước đó sẽ mặn và chẳng thể uống được. Nhưng nếu tâm ta rộng lớn như sông Hằng dù một nắm muối bỏ vào sông Hằng nhưng nước sông Hằng có mặn đâu. mặc dầu gặp phải bất cứ chuyện gì không may thì chúng ta cũng bình chân như vại, sẽ tìm cách khắc phục.
Đó chính là biện pháp khôn xiết thiên nhiên và hợp với loài người. Đó là mở rộng tình thương, lòng trọng đối với mọi người, mọi vật, luôn nghĩ tới hạnh phúc của người khác dù thân hay sơ, nhưng trước tiên là đối với những người nhà trong gia đình, như bố mẹ, vợ chồng, con cháu, anh chị em rồi sau đó nghĩ tới họ hàng, bè bạn, người láng giềng, người cùng phố.
Con người có được một lòng xót thương rộng mở như thế, sẽ như một cây đại thụ có bộ rễ mạnh mẽ, có thể hút các chất ngọt trong đất. Một cây như thế, sẽ phát triển xanh tươi, cho ra bao lăm quả ngọt, ai ăn cũng thích. (Xem Tăng Chi I).
8. Một biện pháp nữa làm cho chứng ta yên tâm là niệm hơi thở ra, vào. Kinh Pháp Cú (phẩm Tâm) từng ví tâm người tung hoành, như con cá vứt khỏi nước vậy. Cái tâm tung hoành như con cá, vứt ra khỏi nước, làm sao yên được. Có một biện pháp thần kì mà Phật từng dạy là niệm hơi thở ra, vào. Theo kinh nghiệm bản thân, tôi thường niệm 1, 2, 3, 4, 5 thở vào. Rồi 6, 7, 8, 9, 10, thở ra. Trong ngày, tôi cứ theo dõi hơi thở như vậy không biết bao lăm lần. Làm việc mệt, đi hỗ tương trong phòng, tôi cũng theo dõi hơi thở theo bước đi của mình. Không đi, chỉ ngồi trên ghể bành để nghỉ ngơi, ngay cả trước khi ngủ hoặc bắt đầu ngồi thiền, hay là sau khi ngủ dậy, tôi cũng làm như vậy bền chí, không xao lãng. Quốc sư Viên Chứng đã nói với vua Trần Thái Tông, khi vua rời bỏ kinh thành, lên núi Yên Tử để tìm Phật: “Phật không có trong núi. Phật chỉ tồn tại trong tâm. Tâm lặng mà biết thì đó là ông Phật thật
Tôi tự mình cảm nhận nhờ tu niệm hơi thở ra vào, phối hợp với nếp sống nghĩ đến điều thiện, nói lời thiện, làm việc thiện... thì tâm dần dần trở thành bình lặng. Tôi đã thực hiện khá lâu và quen đến mức, hễ bắt đầu ngồi thiền, là có cảm nhận cả thân, tâm tuồng như đều an tịnh.
9. Biện pháp rút cục đừng nói suông mà phải thực hiện, không nói lý thuyết. Nếu lý thuyết thì ai cũng nói được, miễn sao có đôi chút lợi khẩu. Nhưng điều quan trọng nhất là thực hành, thực hành và thực hiện. liền tù tù tỉnh giác theo dõi thân, tâm mình. Thân tâm mình là cuốn sách, luôn trải rộng trước mắt, sao ta không đọc. Đó cũng là ông thầy tốt nhất, cuốn sách hay nhất. Mọi biện pháp làm cho tâm yên đều có sẵn ở trong đó.
Thắng Nhàn chuyên hoành phi câu đối (http://dothotuongphatsd.com/san-pham2/hoanh-phi-cau-doi) đồ cửa võng thờ (http://dothotuongphatsd.com/san-pham/cua-vong-chieu-chau/cua-vong-chieu-chau.html) gỗ đồ gỗ thờ cúng (http://dothotuongphatsd.com/san-pham2/cua-vong-va-chieu-chau) đẹp